Jakimi metodami mierzyć dysfunkcje poznawcze w schizofrenii?
How to measure cognitive dysfunctions in schizophrenia?

Anna Mosiołek, Bartosz Łoza, Iwona Patejuk-Mazurek

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 1/Nr 1(1)/2009
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

Metoda: Badanie przeprowadzono w grupie 128 (64 K i 64 M) pacjentów hospitalizowanych z powodu schizofrenii paranoidalnej oraz w grupie kontrolnej 64 (32 K i 32 M) zdrowych psychicznie osób, równoważnych w stosunku do grupy pacjentów pod względem płci, wieku i wykształcenia, w wieku 18-55 lat. Badani wykonywali następujące testy poznawcze: WCST, RAVLT, RCFT, TMT A, TMT B, STROOP, Wechsler Memory Test I i II, Test Fluencji Słownej. Specyficzność testów neurokognitywnych oceniano przy pomocy indeksu wyrażającego iloraz wyników średnich osób chorych do zdrowych dla zmiennych będących odzwierciedleniem pogorszenia klinicznego lub jako iloraz wyników średnich osób zdrowych do chorych dla zmiennych będących odzwierciedleniem poprawy klinicznej.
Wyniki i wnioski: Badaniem jednoznacznie najbardziej specyficznym dla schizofrenii jest ocena pamięci operacyjnej za pomocą TMT B. Do domen poznawczych, które potrafimy obecnie zbadać z zachowaniem wysokiej specyficzności diagnostycznej schizofrenii, należą: pamięć operacyjna (TMT B indeks 5,7; TMT A indeks 2,5), przedczołowe funkcje związane z wyższym sternictwem (WCST - ukończone kategorie - indeks 2,6), pamięć/uczenie, narastanie specyficzności z wydłużaniem próby w teście RAVLT. Mniej specyficzne dla schizofrenii okazały się wyniki badania "pętli słownej" pamięci operacyjnej (Stroop). Nie potwierdzono faktu, iż perseweracyjność w teście WCST, uważana przez wielu autorów za kategorię pomiarową najbardziej specyficzną dla schizofrenii, jest taką w istocie; sam pomiar okazał się wręcz przeciętny wśród licznych innych (indeks 1,6).

Słowa kluczowe:
schizofrenia paranoidalna, zaburzenia poznawcze, testy neurokognitywne

Abstract:

Method: 128 hospitalized patients (64 women and 64 men; 18-55y.) with paranoid schizophreAnia, were compared with 64 controls (32 women and 32 men). Both groups were measured with neurocognitive tests: WCST, RAVLT, RCFT, TMT A, TMT B, STROOP, Wechsler Memory Test I and II, Word fluency test. The specificity of all methods were compared with the index of diagnostic specificity (the proportion of patients' outcomes versus controls' outcomes). 
Results: The optimal, specific measurement of schizophrenic cognitive level is to test working memory with both TMT B, index 5.7 and TMT A, index 2.5, as well as prefrontal functioning with the WCST-completed categories subtest, index 2.6 and the most delayed RAVLT subtests. Less effective strategy is to measure 'word loop' of working memory with various Stroop's subtests. Unexpectedly, we failed to prove the specificity of widely-acknowledged the WCST-perseveration subtest in schizophrenia (index 1.6).

Key words:
paranoid schizophrenia, cognitive dysfunctions, neurocognitive tests