Dlaczego kwas walproinowy stał się najczęściej stosowanym stabilizatorem nastroju?
Why has valproic acid become the most commonly used mood stabilizer?
Bartosz Łoza
Klinika Psychiatrii Oddziału Fizjoterapii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Streszczenie
Paradoksalnie, chociaż mamy coraz więcej dowodów na skuteczność terapeutyczną litu, odnotowuje się spadek jego przepisywania w większości krajów rozwiniętych. W rzeczywistości całkowite zastosowanie litu pozostaje stałe, natomiast od początku lat 90. XX w. gwałtownie wzrasta wykorzystanie leków przeciwpsychotycznych drugiej generacji, kombinacji lekowych, a przede wszystkim zastosowanie kwasu walproinowego w leczeniu zaburzeń dwubiegunowych. Można wyróżnić wiele przyczyn występowania tych tendencji w praktyce klinicznej. Z jednej strony rolę odgrywają takie czynniki jak niekorzystny profil bezpieczeństwa i problemy z utrzymaniem ciągłości terapii podczas stosowania litu, z drugiej zaś – bardziej uniwersalny profil skutecznych zastosowań kwasu walproinowego w różnych postaciach zaburzeń dwubiegunowych, zarówno w postaci monoterapii, jak i w kombinacjach. Co więcej, zapewne brane są pod uwagę także nowe doniesienia o unikalnym potencjale neurotroficznym kwasu walproinowego.
Słowa kluczowe: kwas walproinowy, stabilizator nastroju, choroba afektywna dwubiegunowa
Abstract
Paradoxically, as evidence about the therapeutic efficacy of lithium increases there is a relative decrease in lithium prescribing in most of developed countries. Actually, lithium use overall remained constant, whilst second generation antipsychotics,
combinations and especially valproate use has increased dramatically from the beginning of nineties in 20th century in bipolar treatment. The various reasons for the decreasing lithium and rise of valproate trends play a role in prescribing practice. The lithium unfavorable side effect profile, its problems with patients’ adherence and on the other hand the more clinically universal profile of valproate, effective in various forms bipolar disorders, both during monotherapy or in combinations, can explain all these trends. New reports on the unique neurotrophic potential of valproate are probably also taken into account by psychiatrists.
Key words: valproic acid, mood stabilizer, bipolar disorder
DOI: 10.24292/01.NP.1023300918.5