Schizofrenia cenestetyczna – opis przypadku leczenia risperidonem w iniekcjach o przedłużonym działaniu
Cenesthopathic schizophrenia – a case study of the treatment with risperidone long-acting iniection

Sławomir Murawiec
Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

Streszczenie
Rozpoznanie schizofrenii obecnie opiera się najczęściej na potwierdzeniu występowania powtarzających się epizodów psychozy typu paranoidalnego z typowymi urojeniami odnoszącymi, odsłonięcia i prześladowczymi. Niektórzy autorzy sugerują wyróżnienie w obrębie grupy zaburzeń schizofrenicznych także innych postaci tej choroby. Jedną z najsłabiej poznanych tego typu form jest schizofrenia somatopsychiczna (opisana przez Maurycego Bornsztajna) lub schizofrenia cenestetyczna (opisana przez Gerda Hubera). Huber opisał w 1957 roku taką formę schizofrenii, którą w ciągu całego przebiegu charakteryzują nieprawidłowe doznania cielesne, powiązane bardzo ściśle z zaburzeniami afektu. Objawy mają charakter zmienny, pojawiają się niekiedy napadowo, a typowe objawy wspomniane powyżej pojawiają się tylko przejściowo i nie wysuwają się na plan pierwszy. Doznania cielesne to przede wszystkim ból, który relacjonuje 100% chorych, oraz medycznie niewyjaśnione symptomy występujące z tą samą częstością. Poza tym występują objawy doznań elektrycznych i termicznych, desomatyzacji, dotyczące ruchów, sztywności i podobne. W pracy zaprezentowano przypadek schizofrenii cenestetycznej, która wystąpiła u 35-letniego Rosjanina. Od początku leczenia jedynymi objawami były dramatycznie brzmiące skargi na doznania cielesne,  przede wszystkim ból, co w początkowym okresie leczenia prowadziło do powtarzających się, lecz bezskutecznych interwencji pogotowia i hospitalizacji na oddziałach ogólnych. W wyniku leczenia risperidonem o przedłużonym  działaniu objawy, takie jak ból i niewyjaśnione symptomy somatyczne, ustąpiły całkowicie.
Słowa kluczowe: schizofrenia cenestetyczna, risperidon w iniekcjach o przedłużonym działaniu

ABSTRACT
The diagnosis of schizophrenia in contemporary psychiatry is based in most cases on confirmation of psychotic episode as paranoid with characteristic features as persecutory delusions as well as delusions of reference. Some authors described other types of schizophrenia which are important in the context of this paper as somatosensoric schizophrenia (M. Bornsztajn) or cenesthetic schizophrenia (G. Huber). According to Huber in this form predominant symptoms are somatic complaints with disturbed mood. In those cases pain and medically unexplained somatic symptoms are present in nearly all cases and that can sometimes cause diagnostic problems for physicians. More obvious psychotic symptoms as thermic or electric sensations are easier diagnosed as psychotic experiences. The paper presents the case of 35-year-old man of Russian origin with cenesthetic schizophrenia successfully treated with risperidone long-acting injections. In this case all his sensations as pain and unexplained somatic symptoms were resolved with this medication.
Key words: cenesthopatic schizophrenia, risperidone long-acting injection