Model czynnikowy wymiarów poznawczych schizofrenii
Factorial model of cognitive dimensions in schizophrenia
Anna Mosiołek, Bartosz Łoza
Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 2 (NR 1): 2010
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619
Streszczenie:
Cel: Zaburzenia poznawcze schizofrenii stanowią odrębny wymiar psychopatologiczny. W pracy wyodrębniono jego skład z danych uzyskanych za pomocą testów neurokognitywnych.
Materiał i metoda: 128 hospitalizowanych chorych na schizofrenię paranoidalną wg ICD-10, w stosunku płci 1:1. Funkcje neurokognitywne oceniano przy użyciu testów: WCST, RAVLT, RCFT, TMT A, TMT B, Stroopa, fluencji słownej i podtestu pamięci Wechslera (WMT).
Wyniki: Wyniki uzyskane podczas wykonywania testów poddano analizie czynnikowej z rotacją, zakładając wartość własną >1, stosując m.in. kryterium wykresu osypiska. Model 7-czynnikowy funkcji poznawczych wyjaśniał 63,64% zmienności. Uzyskany model obejmował następujące domeny poznawcze: I - uczenie/pamięć słowna - dane uzyskane podczas wykonywania testu RAVLT oraz testu fluencji słownej, II - koncepcyjność - zawiera aż 6 kategorii testu WCST oceniających poziom koncepcyjny, III - uwaga - wyodrębniony z wyników testu Stroopa, IV - perseweracyjność - zawierał trzy podtesty WCST, V - pamięć operacyjna - dane uzyskane z obu testów TMT A i B oraz WMT, a także wskaźnik rozpoznawania z testu RAVLT, VI - scalanie przestrzenne - dane z testu RCFT, VII - funkcjonowanie psychomotoryczne - dane z testu RCFT dotyczące sprawności psychomotorycznej.
Słowa kluczowe:
schizofrenia paranoidalna, wymiar poznawczy, testy neurokognitywne, analiza czynnikowa
Abstract:
Aim: Cognitive disorders of schizophrenia constitute one of the independent psychopathological dimensions. We derived its contents from the results of neurocognitive tests.
Material and methods: 128 hospitalized patients suffering from paranoid schizophrenia (ICD-10). Men vs women: 1:1. Neurocognitive functioning was assessed with several tests: WSCT, RAVLT, RCFT, TMT A, TMT B, Stroop Test, Verbal Fluency Test, and Wechsler Memory Test.
Results: Factor analysis, including matrix rotation, was performed with eigenvalue >1, and scree plot criterion. 7-factor model of cognitive functions in schizophrenia explained 63, 64% of the total variance. The obtained model comprised several cognitive domains: I - verbal learning and memory (RAVLT and verbal fluency test), II - conceptual thinking - included 6 categories of WCST, targeting the level of conceptuality, III - attention - Stroop Test, IV - perseverity - included 3 subtests of WCST, V - working memory - TMT A, TMT B, WMT and recognition rate from RAVLT, VI - spatial integration (RCFT), and VII - psychomotor functioning - psychomotor efficacy according to RCFT.
Key words:
paranoid schizophrenia, cognitive dimension, neurocognitive tests, factor analysis