Działanie biologiczne oraz spostrzeganie i interpretacja efektów działania farmakoterapii w psychiatrii
Pharmacotherapy in psychiatry: biological activity, its perception and interpretation

Sławomir Murawiec

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 3.(NR 2): 2011
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

Działanie biologiczne leków stosowanych w leczeniu chorób i zaburzeń psychicznych ma miejsce na wielu poziomach, poczynając od subkomórkowego, aż do wpływu na wysoce zintegrowane funkcje układu nerwowego. Na ostatnim wymienionym poziomie działanie leków modyfikuje uwydatnianie znaczeń bodźców i reprezentacji (leki przeciwpsychotyczne), przetwarzanie informacji o charakterze emocjonalnym, interakcyjnym i społecznym, pamięć, uwagę, spostrzeganie bodźców lękowych (leki przeciwdepresyjne, anksjolityczne). Ten poziom działania leków znajduje się na granicy możliwości subiektywnej percepcji. Natomiast efekt działania leku musi zostać zauważony i zwerbalizowany. Spostrzeżenie działania leków jest dokonywane przez osobę leczoną w oparciu o jej możliwości wglądu i cechy osobowościowe. Sposób subiektywnego spostrzegania własnej osoby oraz system wartości mają w tym kontekście podstawowe znaczenie (np. sposób przeżywania bardziej emocjonalny, poznawczy, zorientowany na aktywność, zorientowany na kontakty społeczne itd.). Ostateczny kształt ocenie działania leku nadaje interpretacja spostrzeżonych efektów tego działania. Interpretacje dokonywane są przez osobę leczoną, lekarza i wszystkie inne osoby zaangażowane pośrednio i bezpośrednio w proces terapii. Interpretacje te dokonywane są przez wszystkie te osoby w indywidualnych kontekstach, wynikających z cech psychologicznych oraz indywidualnych systemów odniesień tych osób.

Słowa kluczowe:
farmakoterapia, psychologia

Abstract:

Biological activity of psychopharmacological agents extends from intracellular level to its impact on highly integrated mental functions. On this last mentioned level, pharmacological agents modulate salience (antipsychotics) and emotional processing, processing of social cues, emotional memory, attentional vigilance, and threat processing (antidepressants and anxiolytics). This level of effect of medication is situated at the border of person's abilities to perceive it and then verbalize it. The effect of medication is then subjectively perceived in the context of individual insight and personality (on the basis of emotional, cognitive, behavioral or social context). Perceptions of medication effects are then interpreted by patient, physician and all other persons directly or indirectly involved in psychopharmacological process. The ultimate description and evaluation of pharmacology is based on this last process of interpretation.

Key words:
pharmacotherapy, psychology