Ciężki los outsidera. Opipramol - "opis przypadku"
Outsider?s hard fate. The case of opipramol

Sławomir Murawiec

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 4 (NR 1)/2012
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

W latach 60. ubiegłego wieku, w okresie tworzenia się obowiązującej klasyfikacji leków psychotropowych zostały one podzielone na trzy główne grupy: neuroleptyki, leki przeciwdepresyjne i leki uspokajające. Opipramol, lek wynaleziony w tym samym czasie, nie zmieścił się w żadnej z tych podstawowych grup. Jednym z powodów było jego działanie kliniczne, które łączy efekt przeciwlękowy oraz skuteczność wobec zaburzeń pod postacią somatyczną. W okresie rozwoju farmakoterapii nie przeprowadzono dostatecznej liczby randomizowanych badań klinicznych tego leku ani nie był on stosowany w ośrodkach akademickich. Ponadto lek ten był i jest stosowany w grupach pacjentów, którzy nie mieszczą się w głównym nurcie psychiatrii, a więc u osób z zaburzeniem lękowym uogólnionym i z zaburzeniami pod postacią somatyczną. Tę grupę pacjentów charakteryzuje zmienny i falujący przebieg zaburzeń i są oni przeważnie leczeni w ośrodkach ambulatoryjnych. Praca przedstawia historyczne i naukowe zjawiska, które zdecydowały o takiej pozycji opipramolu w psychiatrii, jaką zajmuje on obecnie. Praca przypomina także obraz kliniczny wyżej wymienionych zaburzeń. Opipramol jest lekiem o budowie trójpierścieniowej z łańcuchem bocznym, jaki występuje we flufenazynie i perfenazynie. Opipramol jest obecnie umieszczany w grupie leków o działaniu uspokajającym, wykazuje słabe działanie przeciwdepresyjne. Lek został zarejestrowany do leczenia zaburzenia lękowego uogólnionego i zaburzeń występujących pod postacią somatyczną.

Słowa kluczowe:
opipramol, klasyfikacja, zaburzenie lękowe uogólnione, zaburzenia pod postacią somatyczną

Abstract:

In the 1960s, in the period of emergence of current classification of psychotropics, all the drugs were divided into: neuroleptics, antidepressants and anxiolitics. Opipramol was not included in any of those main groups. One of the reasons of that situation was it activity in the spectrum of anxiety and psychosomatic symptoms. This medication was not enough studied in randomized controlled trials and was not used in prominent university clinics. Moreover it is useful in clinically difficult group of patients with mixed anxiety and psychosomatic complaints. This group of patients receives care mostly in out-patient services and is not often described in professional literature.
The paper presents historical and scientific background of opipramol?s contemporary place in the field of psychiatry. It describes the symptoms of generalized anxiety disorder and somatoform disorder where this medication is approved for use. Opipramol is the tricyclic compound with side chain similar to those of some classical neuroleptics. It has anxiolytic effect with modest antidepressive activity.

Key words:
opipramol, classification, generalized anxiety disorder, somatoform disorder