30 lat SSRI: starsze i nowsze leki z grupy SSRI
30-year anniversary of SSRI: older and newer SSRIs

Bartosz Łoza

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 4 (NR 4)/2012
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) są klasą leków typowo stosowaną w terapii depresji, zaburzeń lękowych, jedzenia, zachowania i zaburzeniach osobowości. Leki z tej klasy wprowadzano na rynek od 1982 r., obejmują one różnorodne substancje, które mogą istotnie różnić się pod względem skuteczności i tolerancji. W ciągu ostatnich dwóch dekad leki z grupy SSRI stały się podstawą leczenia przeciwdepresyjnego i przeciwlękowego. Najmłodszy SSRI, escitalopram, został wprowadzony do terapii w 2001 r., jest on jednocześnie lekiem najbardziej selektywnym i najbardziej efektywnym w swojej klasie.

Słowa kluczowe:
SSRI, fluoksetyna, paroksetyna, sertralina, escitalopram, efektywność, skuteczność, tolerancja

Abstract:

Selective serotonin re-uptake inhibitors (SSRIs) are the class of drugs typically used in the treatment of depression, anxiety disorders, eating disorders, behavioral disorders and some personality disorders. Drugs in this class, marketed from 1982, include various compounds, that can be differentiated according to their efficacy and tolerance. During the last two decades, SSRIs became the mainstay of antidepressive and anxiolytic treatment. Escitalopram, the newest SSRI introduced in 2001, is both the most selective SSRI as well as the most effective drug in the whole class.

Key words:
SSRI, fluoxetine, paroxetine, sertraline, escitalopram, effectiveness, efficacy, tolerance

Samoocena działań niepożądanych występujących w trakcie leczenia przeciwpsychotycznego - wyniki zbiorczej analizy e-dzienniczków 352 pacjentów z portalu www.TacyJakJa.pl
Self assessment of adverse effects of antipsychotics in the group of 352 patients results from electronic reports from Internet platform www.TacyJakJa.pl

Krystyna Zdziechowska, Izabela Czyżak, Sławomir Murawiec, Katarzyna Prot

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 4 (NR 4)/2012
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

Cel: Analiza samooceny działań niepożądanych związanych z leczeniem przeciwpsychotycznym prowadzonej przez osoby po kryzysie psychotycznym zarejestrowane anonimowo w polskim portalu społecznościowym TacyJakJa.pl.
Metoda: Zbiorcza analiza 352 anonimowych odpowiedzi osób po kryzysie psychotycznym na pytania z kwestionariuszy opracowanych przez lekarzy psychiatrów na temat częstości i nasilenia działań niepożądanych związanych z leczeniem przeciwpsychotycznym. Wyniki: Analiza wyników wskazuje na względnie dobrą tolerancję leczenia ? przeważają osoby, u których poszczególne działania niepożądane nie występują lub ich nasilenie nie jest duże w subiektywnej ocenie. Wśród dość mocno lub bardzo mocno nasilonych objawów kobiety donoszą częściej od mężczyzn o problemach z koncentracją (29% vs 16%), senności (22% vs 12%), zaburzeniach snu (21% vs 12%) i przyroście wagi (28% vs 17%). Dla mężczyzn najczęstszym problemem jest przyrost masy ciała.
Wnioski: Samoocena działań niepożądanych przez osoby po kryzysie psychotycznym w elektronicznych dzienniczkach on-line jest wykonalna i interesująca dla części pacjentów.
Z punktu widzenia indywidualnego chorego może być ciekawym elementem terapii, daje poczucie aktywnego udziału w procesie leczenia, a także jest narzędziem poprawiającym komunikację podczas wizyt u lekarza prowadzącego. Dla środowiska lekarskiego zbiorcze statystyki mogą stanowić rodzaj przesiewowego, szybkiego narzędzia analizowania zachowań i opinii chorych, stając się inspiracją do zaplanowania kontrolowanych badań poza Internetem.

Słowa kluczowe:
samoocena, e-dzienniczki, objawy niepożądane, farmakoterapia

Abstract:

Aim: The aim of the study is the analysis of adverse effects of antipsychotic medication reported by Internet users with the history of psychotic disorders. The polish platform www.TacyJakJa designated for patients according to guided self-management principle was the basis of the present study.
Method: Analysis of 352 anonymous responses in questionnaires concerning adverse effects of medication. The questionnaires were designated by psychiatrists and covered common side effects of medication used in psychotic disorders. Results: The study showed relatively good tolerance of medication ? adverse events were not reported or were mild in the majority of patients in their subjective assessment. Women reported more disturbing effects of medication as regards to lack of concentration ( 29% vs. 16%), sedation (22% vs. 12%), sleep disturbances (21% vs. 12%) and weight gain (28% vs. 17%). Weight gain was mostly reported problem by man.
Conclusions: Self assessment of adverse effects of medication by patients with psychotic disorders is important part of treatment self-monitoring. It allows the patient to play the active role in his/her individual treatment process. Properly used by professionals (psychiatrists) the electronic reports of patients subjective complains and self assessments can be very helpful. This kind of reports can be useful also in designating controlled research outside of Internet.

Key words:
self-assessment, e-diaries, adverse events, pharmacotherapy

Biologiczne determinanty nieprzystosowania społecznego
Biological determinants of social maladjustment

Renata Markiewicz, Anna Włoszczak-Szubzda, Mirosław Jarosz

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 4 (NR 4)/2012
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

W pracy omówiono korelaty biologiczne: genetyczne, hormonalne i neurologiczne, mogące mieć związek z prawidłowym funkcjonowaniem jednostki w środowisku społecznym. Dokonano przeglądu piśmiennictwa, obejmującego: czynniki genetyczne (antropologia i dziedziczenie), hormonalne (zaburzenia funkcji tarczycy, nadnerczy, trzustki, gruczołów przytarczycznych, gruczołów płciowych) oraz neurologiczne. Przedstawiony w pracy przegląd literatury ma na celu próbę określenia wspólnych płaszczyzn badawczych różnych nauk o człowieku i ustalenie biologicznych determinantów procesu socjalizacji.

Słowa kluczowe:
czynniki biologiczne, nieprzystosowanie społeczne

Abstract:

The article discusses biological correlates: genetic, hormonal and neurological, which may be associated with the normal functioning of an individual in the social environment. A review of literature was performed which covered: genetic factors (anthropology and inheritance), hormonal factors (functional disorders of the thyroid gland, adrenal gland, pancreas, parathyroid glands, sex glands) and neurological factors. The literature review presented is aimed at searching for common research areas between various human sciences and establishment of biological determinants in the context of the process of socialization.

Key words:
biological factors, social maladjustment

Odmienności stwardnienia rozsianego o późnym początku
Specificity of late-onset multiple sclerosis

Ewa Krzystanek, Anna Walawska, Grzegorz Opala

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 4 (NR 4)/2012
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

Stwardnienie rozsiane (SM) o późnym początku (> 50. r.ż.) stanowi problem diagnostyczny i terapeutyczny. Znajomość zagadnienia może ułatwić postawienie rozpoznania i zaplanowanie postępowania z chorym. W prezentowanej pracy przeanalizowano dane 63 pacjentów z rozpoznaniem SM o późnym początku, hospitalizowanych w Klinice Neurologii Centralnego Szpitala Klinicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach w ciągu dziesięciu lat. W badanej grupie dominowały kobiety (78%), częściej jako objawy początkowe występowały zaburzenia czucia i zaburzenia równowagi (po 63%) niż ruchowe (52%), w większości początek był wieloobjawowy, równie często stwierdzano przebieg rzutowo-remitujący i przebieg pierwotnie postępujący. Opóźnienie od wystąpienia pierwszych objawów do rozpoznania wynosiło średnio 3,8 roku. Najczęściej występujące choroby towarzyszące to: nadciśnienie tętnicze (50%), hiperlipidemia (20%), zaburzenia funkcji tarczycy (18%) i cukrzyca (10%). U co dziesiątego chorego rozpoznawano zaburzenia psychiatryczne. Mimo obciążeń warto w tej grupie wiekowej podejmować interwencje terapeutyczne; po leczeniu metyloprednizolonem poprawa nastąpiła u ponad połowy chorych. W badanym okresie rosła rozpoznawalność stwardnienia rozsianego o późnym początku.

Słowa kluczowe:
stwardnienie rozsiane, późny początek, charakterystyka

Abstract:

Multiple sclerosis with late onset (LOMS) starts > 50 y.o. and is a diagnostic and therapeutic problem. The knowledge about it may facilitate making diagnosis and management. In this article 63 medical files of patients with late onset multiple sclerosis, treated in Central Clinical Hospital in Katowice during 10 years ware analyzed. In this group there were more women (78%), more often as a first symptoms sensory alteration and balance problem than motor symptoms appeared, relapsing-remitting and primary progressive course were equal.
The mean time from the first symptoms to LOMS diagnosis was 3.8 years. The most common comorbidity were atrial hypertension (50%), hyperlipidaemia (20%), glandula thyreoid dysfunction (18%) and diabetes mellitus (10%). Every 10 patient has psychiatric problem. Despite of risk factor is worth starting therapy, after methylprednisolone treatment the improvement in half of presented population was observed. In analyzed period the number of recognition of LOMS was higher year by year.

Key words:
sclerosis multiplex, late onset, description (characteristics)