16 powodów, dla których warto stosować opipramol
16 reasons why opipramol is worthy to prescribe
Iwona Patejuk-Mazurek
Klinika Psychiatrii Oddziału Fizjoterapii, Warszawski Uniwersytet Medyczny,
Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia w Pruszkowie im. prof. Jana Mazurkiewicza
Streszczenie
Opipramol jest lekiem w pewien sposób wymykającym się klasyfikacjom. Projektowany jako analog imipraminy należy do trójpierścieniowych pochodnych dibenzodiazepiny z podstawowym elementem charakterystycznym dla karbamazepiny oraz łańcucha bocznego, jaki posiadają perfenazyna i flufenazyna. Taka konstrukcja i właściwe dla niej działania kliniczne stawiają opipramol między klasycznymi lekami przeciwdepresyjnymi, neuroleptykami i anksjolitykami [1]. W praktyce klinicznej lek ten nie miał jednak znacznego działania przeciwdepresyjnego, lecz głównie przeciwlękowe, promujące sen i „rozjaśniające nastrój” [2]. To sprawiło, że znalazł on zastosowanie w leczeniu psychogennych zaburzeń czynnościowych, zwłaszcza z objawami wegetatywnymi
i narządowymi [3]. Poniżej przedstawiono powody, dla których warto stosować opipramol w praktyce klinicznej.
Słowa kluczowe: opipramol, zaburzenia somatyzacyjne, zaburzenia lękowe
Abstract
Opipramol is drug beyond classification. It was originally designed as analog of imipramine. Opipramol is tricyclic dibenzodiazepine derivative with side chain characteristic for perphenazine and fluphenazine. This construction places opipramol between antidepressants, neuroleptics and anxiolytics. In clinical practise it is mainly used for anxiety treatment, sleep disorders and as „mood brightener”. All that properties led opipramol to be used in psychogenic disorders, especially in somatoform disorders. Reasons for prescribing opipramol in clinical practise are listed below.
Key words: opipramol, somatoform disorders, anxiety disorders
Zaburzenia pozapiramidowe występujące w trakcie leczenia przeciwpsychotycznego
Extrapyramidal symptoms during antipsychotic treatment
Małgorzata Kaca-Oryńska1, Bartosz Łoza1, 2
1 Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza
2 Klinika Psychiatrii, Oddział Fizjoterapii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Streszczenie
Objawy pozapiramidowe (EPS) mogą być wywołane przez różnorodne czynniki i obejmują m.in. akinezję (niezdolność do inicjowania ruchu), jak również akatyzję (niemożność pozostawania w spoczynku). EPS mogą być wywołane leczeniem neuroleptykami, przy czym leczenie to może prowadzić do powstania bardzo specyficznych stanów klinicznych, takich jak ostre reakcje dystoniczne oraz późne dyskinezy. Nasilone EPS były powszechne w epoce neuroleptyków klasycznych. Niestety, wiele nowszych, atypowych neuroleptyków także może wywoływać jawne lub subkliniczne objawy tego typu. Leki antycholinergiczne (np. biperiden) i leki dopaminergiczne (np. amantadyna) są najczęściej używane do opanowania EPS. Niektóre z nich mogą być wykorzystywane interwencyjnie i podawane drogą dożylną (amantadyna, biperiden). Dwa najbardziej skomplikowane klinicznie EPS, tj. subkliniczna akatyzja oraz późna akatyzja, mogą wymagać podjęcia dodatkowych działań i podawania jeszcze innych leków (specjalny sposób dawkowania, zamiana na atypowy neuroleptyk, podawanie β-blokerów, benzodiazepin lub innych leków).
Słowa kluczowe: objawy pozapiramidowe, EPS, neuroleptyki klasyczne, neuroleptyki atypowe
Abstract
The extrapyramidal system can be affected in a number of ways, which are revealed in a range of extrapyramidal symptoms (EPS), such as akinesia (inability to initiate movement) and akathisia (inability to remain motionless). EPS can be also induced by the antipsychotic treatment that is related to some specific extrapyramidal conditions, such as acute dystonic reactions and tardive dyskinesia. Prominent EPS were common in classical antipsychotic era. Unfortunately, many newer atypical antipsychotics can also induce subclinical or evident EPS. Anticholinergic drugs (like
biperiden) and dopaminergic drugs (like amantadine) are most frequently used to control neuroleptic-induced EPS.
Some of them can be administered intravenously in emergent conditions (amantadine, biperiden). Two most complex clinical reactions, i.e. subclinical akathisia and tardive akathisia may require some other activities and additional medicines, like special dose titration, switching to other atypical antipsychotics, administration of beta-blockers, benzodiazepines, and other drugs.
Key words: extrapyramidal symptoms, EPS, classical antipsychotics, atypical antipsychotics
Leki neurologiczne – leki psychiatryczne: poszukiwanie wspólnej części
Neurological and psychiatric drugs: in search of the overlap
Alicja Kalinowska-Łyszczarz1, Wojciech Kozubski2
1 Zakład Neurochemii i Neuropatologii, Katedra i Klinika Neurologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Katedra i Klinika Neurologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Streszczenie
Neurologia i psychiatria to dziedziny powiązane ze sobą w kontekście historycznym, klinicznym i farmakologicznym. W niniejszym artykule przedstawiono swoisty „alfabet” wybranych leków stosowanych w praktyce na styku neurologii i psychiatrii, przywołując wyniki badań farmakoklinicznych, opisy przypadków oraz mechanizmy działania leków w obrębie ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Zaprezentowano przykładowe schematy wyboru leczenia u pacjentów ze współistnieniem określonych chorób neurologicznych i psychiatrycznych. Poddano także krytycznej analizie najnowsze doniesienia w zakresie potencjalnej roli wybranych leków działających w obrębie OUN – w nowych dla nich wskazaniach.
Słowa kluczowe: neuropsychiatria, leki przeciwpadaczkowe, leki przeciwdepresyjne, neuroleptyki, leki przeciwlękowe
Abstract
Neurology and psychiatry are linked historically, clinically and pharmacologically. Pointing to the results of pharmaco-clinical studies, case presentations and mechanisms of therapies within the central nervous system (CNS), we present a list of medications that are used in clinical practice somewhat in between neurology and psychiatry. We suggest possible algorithms for tailored therapy in patients with coexisting neurological and psychiatric disorders.
Finally, we discuss most recent data on potentially new indications for known drugs acting within the CNS.
Key words: neuropsychiatry, antiepileptic drugs, antidepressants, neuroleptics, anxiolytics
Łagodne zaburzenia poznawcze: czym są i jak je leczyć?
Mild cognitive impairment: what’s that and how to treat it?
Magdalena Wilk-Maciejewska, Bartosz Łoza, Iwona Patejuk-Mazurek, Joanna Pałka
Klinika Psychiatrii, Oddział Fizjoterapii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza
Streszczenie
Łagodne zaburzenia funkcji poznawczych są zespołem heterogennym. 30% z nich ulegnie konwersji do otępienia, część utrzyma się na stabilnym poziomie, a niektóre ulegną poprawie.
W artykule zwrócono uwagę na kluczową rolę diagnostyki, która pozwala wykryć odwracalne przyczyny MCI, jak również pozwala przewidzieć, u których chorych nastąpi konwersja do otępienia. Nie ma oczywistych standardów farmakoterapii. W artykule omówiono leki takie jak donepezil, nicergolina czy Ginkgo biloba, które mogą mieć terapeutyczne działanie w MCI.
Słowa kluczowe: łagodne zaburzenia poznawcze, MCI, donepezil, nicergolina, Ginkgo biloba
Abstract
Mild cognitive impairment is a heterogeneous syndrome. 30% of all MCI patients will progress to dementia, some of patients remain stable, and some cases will resolve.
The article draws attention to the crucial role of diagnostics, because it can detect reversible causes of MCI, as well as it allows to predict which MCI patients will convert to dementia. There is no obvious standard of pharmacotherapy. The article reviews drugs, like donepezil, nicergoline, and Ginkgo biloba that can potentially have therapeutic effect in MCI.
Key words: mild cognitive impairment, MCI, donepezil, nicergoline, Ginkgo biloba
Dwie doustne postacie kwetiapiny: tabletki o przedłużonym (XR) i natychmiastowym uwalnianiu (IR)
Two oral formulations of quetiapine: extended--release (XR) and immediate-release (IR) tablets
Bartosz Łoza1,2
1 Klinika Psychiatrii, Oddział Fizjoterapii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
2 Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza
Streszczenie
Kwetiapina jest stosowana w dwóch doustnych postaciach: starszej – tabletek o natychmiastowym uwalnianiu (IR) i nowszej – tabletek o przedłużonym uwalnianiu (XR).
Obie postacie mają różne profile farmakokinetyczne i kliniczne. Kwetiapina XR jest stosowana raz na dobę, IR zaś – dwa razy. Postać XR charakteryzuje się większą skutecznością przeciwpsychotyczną, ponieważ jest częściej używana w adekwatnych dawkach (> 400 mg/d). Zaprzestanie leczenia z powodu braku współpracy jest rzadsze wśród pacjentów stosujących XR. Postać IR charakteryzuje się wyższym poziomem sedacji i jest powszechnie stosowana raczej jako dodatek do innych terapii. Polipragmazja jest typowa dla przyjmujących IR. W wielu krajach kwetiapina w postaci XR jest częściej stosowana w porównaniu z IR w zaburzeniach jednobiegunowych, dwubiegunowych i psychotycznych.
Słowa kluczowe: kwetiapina XR, kwetiapina o przedłużonym uwalnianiu
Abstract
Quetiapine has two oral formulations: older – immediate release tablets (IR) and newer – extended release tablets (XR). Both formulations have different pharmacokinetic and clinical profiles. Quetiapine XR is taken once daily and IR twice daily. XR is associated with higher antipsychotic efficacy because is more often used in adequate dosage (> 400 mg/d). Treatment cessation due to nonadherence is less common in patients on XR. IR formulation is related to higher intensity of sedation and is commonly used as add-on therapy. The polypharmacy is typical among IR users. In many countries, quetiapine XR is administered more frequently than IR in unipolar, bipolar and psychotic disorders.
Key words: quetiapine XR, extended release quetiapine