Nowe leki w neuropsychoterapii
New medicines in neuropsychotherapy
Bartosz Łoza, Maja Polikowska, Dorota Kukulska
Klinika Psychiatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kliniczne Centrum Zdrowia Psychicznego Warszawa-Ochota
STRESZCZENIE
Pomimo faktu, że leki psychotropowe odgrywają obecnie coraz istotniejszą rolę w leczeniu nie tylko w psychiatrii, ale generalnie w medycynie, tempo innowacji w grupie leków psychotropowych spadło w ciągu ostatnich lat. Istnieje wiele nowych
leków i kandydatów do zostania nowymi lekami, jednakże władze regulacyjne czynią wszystko, aby zmniejszyć koszty leków refundowanych i w rezultacie utrudniają wprowadzanie nowych leków na rynek. Ten przegląd ukazuje przede wszystkim realne
osiągnięcia psychofarmakologii w ostatnich latach, a w drugiej kolejności teoretyczne perspektywy dla przyszłych osiągnięć naukowych. W artykule przedstawiono nowe leki i nowe technologie, które powodują wzrost skuteczności leczenia w neuropsychiatrii.
Słowa kluczowe: nowe leki neuropsychiatryczne, nowe metody terapii, polityka w zakresie zdrowia psychicznego
ABSTRACT
Despite the fact that nowadays psychotropic drugs are playing a more central role in the treatment, not only in psychiatry, but generally in medicine, the pace of innovation in psychotropic drugs has slowed down over past years. There are some new
drugs and candidates for new drugs, however regulatory authorities made everything to reduce costs of refunded medicines, and consequently hampered the introduction of new drugs on the market. This review outlines mostly real achievements
in neuropsychiatry in recent years than prospects for future scientific advances. The article outlines new drugs and new technologies that make neuropsychiatric therapies more effective.
Key words: new neuropsychiatric medicines, new methods of therapy, mental health policy
Ocena wypalenia zawodowego pielęgniarek i pielęgniarzy w dwóch ośrodkach stacjonarnego leczenia psychiatrycznego
Evaluation of the occupational burnout syndrome in nurses and male nurses in two inpatient psychiatric centres
Renata Markiewicz1, Agnieszka Markiewicz2
1 Zakład Pielęgniarstwa Psychiatrycznego, Wydział Nauki o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
2 Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
STRESZCZENIE
Personel pielęgniarski zatrudniony na oddziałach psychiatrycznych doświadcza w swojej pracy znacznego obciążenia fizycznego i psychicznego. Wynika to ze specyficznej opieki świadczonej wobec pacjentów psychiatrycznych. Stresująca praca
może spowodować rozwój zespołu wypalenia. W artykule poddano analizie charakterystyczne czynniki prowadzące do jego rozwoju na przykładzie 2 ośrodków stacjonarnego leczenia psychiatrycznego. W pracy uwzględniono doświadczaną przez
pielęgniarki i pielęgniarzy agresję słowną i fizyczną, próby samobójcze pacjentów podejmowane podczas hospitalizacji oraz zewnętrzne czynniki stresowe (organizacyjne, interpersonalne) prowadzące do rozwoju zespołu wypalenia. Analizy dokonano na podstawie wyników ankiet, we własnym opracowaniu, z uwzględnieniem czynników powodujących obciążenie w pracy.
Słowa kluczowe: czynniki stresowe, zachowania agresywne, zachowania samobójcze, pielęgniarki i pielęgniarze, zespół wypalenia
ABSTRACT
The nursing personnel employed at psychiatric wards encounters in their work a high level of physical and psychological stress. It results from the specific type of care provided to psychiatric patients. Stressful work may cause the burnout syndrome. This study analyses risk factors leading to the development of burnout syndrome, based on 2 inpatient psychiatric treatment centres. It includes verbal and physical aggression towards nurses, suicidal attempts of patients in the course of hospitalisation as well as external stress factors. The analysis was based on the survey results, in our own development, taking into account the factors causing the load at work.
Key words: stress factors, aggressive suicidal behaviour, suicidal behaviour, nurses and male nurses, burnout syndrome
Wpływ niewielkiego stresu na funkcjonowanie pamięci autobiograficznej (doniesienie wstępne)
The effect of mild stress on the functioning of autobiographical memory (preliminary report)
Hubert M. Wichowicz1, Anna Rybak-Korneluk1, Joanna Stankiewicz-Wróblewska2, Krzysztof Żuk3, Maciej Dziurkowski3, Krystian Adrych2
1 Klinika Chorób Psychicznych i Zaburzeń Nerwicowych Katedry Chorób Psychicznych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Jerzy Landowski
2 Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Krystian Adrych
3 Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Starogardzie Gdańskim
Dyrektor Naczelny: lek. Jacek Bielan
STRESZCZENIE
Pamięć autobiograficzna (PA), czyli część pamięci odnosząca się do osobistej przeszłości jednostki, to zjawisko kształtujące osobowość, a także wpływające m.in. na konstruowanie celów, aktywność i tworzenie planów. W wielu stanach psychopatologicznych pojawiają się zaburzenia PA, takie jak przebłyski i nadmierna generalizacja wspomnień (NGW).
Celem pracy jest ocena wpływu niewielkiego stresu na skłonność do nadmiernnej generalizacji wspomnień. Zbadano 3 grupy chorych po 20 osób. Badane grupy stanowiły osoby hospitalizowane z powodu kamicy żółciowej oraz z przewlekłym zapaleniem trzustki. Użyto 2 grup porównawczych: grupę osób hospitalizowanych z powodu epizodu depresji oraz grupę panelową, czyli zdrowych psychicznie pracowników służby zdrowia, starając się dobrać badanych adekwatnie pod względem wieku i wykształcenia.
Najsilniej różnicowała 3 grupy specyficzność wspomnień. Przy większości cue word (skojarzeń słownych) o pozytywnym wydźwięku emocjonalnym była ona zbliżonai wyższa w grupach badanej i panelowej. Natomiast przy słowach o negatywnym wydźwięku upodabniała się w grupie badanej do osób z epizodem depresji. Nie było różnicy w liczbie odpowiedzi na bodźce o zabarwieniu negatywnym. Znacząca statystycznie była mniejsza liczba odpowiedzi na bodźce o pozytywnym wydźwięku emocjonalnym w grupie osób z depresją.
Potwierdzono dane o wyższej ilości NGW u osób z depresją. Novum pracy stanowiło badanie chorych w sytuacji obciążenia nieznacznym stresem. Przeprowadzono dyskusję o hipotetycznym mechanizmie przywoływania NGW u tych osób jedynie w odpowiedzi na bodźce o negatywnym zabarwieniu emocjonalnym.
Słowa kluczowe: pamięć autobiograficzna, depresja, choroba somatyczna
ABSTRACT
Autobiographical memory (AM) is the part of the memory concerning the individual’s past. It is a phenomenon impacting i.a. person’s creation of goals, activity, making plans and developing one’s personality. In many psychopathological conditions AM’s distortions may appear, such as flashbacks and overgeneral memories (OGM).
The aim of the study was the evaluation of the effect of a mild stress on the tendency to generalize memories.
Three groups of patients (each N = 20) were examined. The study group consisted of people hospitalized due to cholelithiasis and with chronic pancreatitis. Two comparison groups were used – people hospitalized for an episode of depression – and panel group – mentally healthy medical professionals. Authors tried to choose an adequate group in terms of age and education.
The specificity of memories differentiated 3 groups the most – it was similar and higher in the study and the panel groups with the majority of positive emotional cue words. However, when the words associated with negative emotions were used, the study group resembled depressed group. There was no difference in the number of associated words to stimuli of negative affect. There was lower number of associated words to stimuli of positive affect in depressed group.
Higher occurrence of OGM in patients with depression was confirmed. The study of patients in a situation of mild stress was a novelty. The discussion about the hypothetical mechanism of OGM’s formation in reaction for negative words only as an effect of mild stress was carried out.
Key words: autobiographical memory, depression, somatic disease
Wypalenie zawodowe wśród pielęgniarek i pielęgniarzy
Occupational burnout syndrome in nurses and male nurses
Renata Markiewicz, Agnieszka Markiewicz
Zakład Pielęgniarstwa Psychiatrycznego, Wydział Nauki o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
STRESZCZENIE
Zespół wypalenia zawodowego jest zbiorem negatywnych objawów, których doświadcza personel pielęgniarski zatrudniony na oddziałach psychiatrycznych. Zespół ten cechuje się obniżeniem nastroju, wyczerpaniem psychicznym i dyskomfortem fizycznym. Do jego rozwoju przyczyniają się: obciążająca praca, jej niewłaściwa organizacja oraz konflikty interpersonalne. W artykule wykazano, że predyktorami wypalenia zawodowego wśród badanych grup pielęgniarek i pielęgniarzy są: wykształcenie wyższe, specjalizacja, ograniczona możliwość rozwoju zawodowego i frustracja związana z wykonywaną pracą. Prawdopodobnie wiedza, kompetencje i praktyczne umiejętności personelu pielęgniarskiego nie stanowią podstaw do zmian finansowych w uposażeniu, zmian stanowisk pracy czy modyfikacji obowiązków zgodnie z kwalifikacjami. Powoduje to rozczarowanie, niechęć do dalszej pracy, a w konsekwencji frustrację i rozwój zespołu wypalenia. Nowy wymiar służby zdrowia to wyszkolona kadra pielęgniarska, która (jak wynika z badań) jest niedoceniana i blokowana w osobistym i zawodowym rozwoju.
Słowa kluczowe: zespół wypalenia zawodowego, wykształcenie wyższe, pielęgniarki, psychiatria
ABSTRACT
Burnout is a syndrome characterized by negative symptoms of mental and physical overload. The reason is workers’ stressful work, poor organization, and interpersonal conflicts. There are many factors leading to burnout. Based on this study, it has been demonstrated that the predictors of burnout among the nurses’ groups include the higher education, specialization, limited opportunity for professional development and personal frustration in the context of one’s work. It is probable that the knowledge, competence and practical skills of nurses do not entail financial changes in salary, reorganization of positions, modified duties in accordance with qualifications. This situation causes disappointment, frustration and the development of burnout. The new dimension of health care involves a trained nursing staff, which according to research, is underestimated in their professional and personal development.
Key words: burnout, higher education, nurses, psychiatry
Leki przeciwpsychotyczne stosowane w politerapii
Antipsychotics used in polytherapy
Bartosz Łoza, Maja Polikowska, Mariusz Bartyzel, Magdalena Wilk
Klinika Psychiatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kliniczne Centrum Zdrowia Psychicznego Warszawa-Ochota
STRESZCZENIE
Polifarmakoterapia z zastosowaniem leków psychiatrycznych oznacza równoczesne użycie co najmniej 2 leków psychiatrycznych u jednego pacjenta. Ogólne wskaźniki rozpowszechnienia terapii złożonej w psychiatrii wahają się od 13% do 90%, przy
czym wykorzystanie leków przeciwpsychotycznych jest w tych przypadkach fundamentalne.
Większość zastosowań politerapii opiera się na uzasadnionych przesłankach klinicznych, takich jak lekooporność, problem z dostosowaniem się do zaleceń, niepełna kontrola objawów lub zła tolerancja dotychczasowego leczenia. W innych
przypadkach politerapia z lekami przeciwpsychotycznymi może stanowić próbę augmentacji czy celowanego leczenia różnych domen klinicznych (np. objawów poznawczych lub objawów negatywnych), a także stanowić wyraz przyzwyczajeń terapeutycznych lub być motywowana psychologicznie. Niezależnie od uzasadnienia klinicznego duża część pacjentów psychiatrycznych korzysta z politerapii z udziałem neuroleptyków, głównie olanzapiny, kwetiapiny i aripiprazolu, łączonych z lekami
przeciwdepresyjnymi, stabilizatorami nastroju lub innymi neuroleptykami.
Słowa kluczowe: politerapia, neuroleptyki
ABSTRACT
Psychiatric polypharmacy refers to the prescription of two or more psychiatric medications concurrently to one patient. The reported overall prevalence rates of polypharmacy in psychiatry vary between 13–90%, especially with fundamental use of antipsychotics. Most polypharmacy prescriptions with antipsychotics have justifiable clinical rationales, such as refractoriness, problems of adherence, poor control of symptoms, problems of intolerance and other reasons. In other cases, polypharmacy with antipsychotics may reflect an attempt of augmentation therapy, or a treatment of different symptoms domains (e.g., cognitive or negative symptoms), prescribing habits or psychological motivation. Whether clinically justifiable or not, lots of psychiatric patients are being treated with polypharmacy with antipsychotics, mostly olanzapine, quetiapine, and aripiprazole, combining them with antidepressants, mood stabilizers or other antipsychotics.
Key words: polytherapy, antipsychotics