Psychofarmakologiczna redukcja zagrożeń samobójczych
Psychopharmacological reduction of suicidal risk
Maja Polikowska, Bartosz Łoza
Klinika Psychiatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kliniczne Centrum Zdrowia Psychicznego SZPZLO Warszawa-Ochota
Streszczenie
Niektóre leki, takie jak: lit, ketamina i klozapina, wykazują korzystne właściwości w profilaktyce zachowań samobójczych u pacjentów psychiatrycznych. Jednakże przeprowadzono za mało badań, aby jednoznacznie stwierdzić, czy ogół leków psychotropowych skutecznie zmniejsza ryzyko samobójcze. Niestety istnieje tylko jeden lek – klozapina – formalnie zatwierdzony dla pacjentów zagrożonych samobójstwem (w przypadku schizofrenii). Ketamina może zmniejszyć samobójcze ideacje, niezależnie od zmniejszenia objawów depresji czy lęku. Niewiele wiadomo na temat odrębnego wpływu farmakoterapii na myśli samobójcze – w odróżnieniu od zachowań. Wszystkie leki, które ograniczają impulsywność i/lub agresję, mogą być potencjalnie użyteczne. Wszystkie atypowe leki przeciwpsychotyczne wydają się zmniejszać ryzyko samobójstwa. Najbardziej złożonymi właściwościami cechują się leki przeciwdepresyjne. Istnieją dane o zwiększonym ryzyku zachowań samobójczych wśród młodzieży. Spada ono z kolei u większości pacjentów dorosłych i w podeszłym wieku, szczególnie jeśli stosowane są nowsze leki przeciwdepresyjne, jak escitalopram, w ramach długoterminowej terapii.
Słowa kluczowe: samobójstwo, ketamina, klozapina, lit, antydepresanty, escitalopram, neuroleptyki
Abstract
Some medications, like lithium, ketamine, and clozapine, demonstrate clearly benefits in the prevention of suicidal behavior in psychiatric patients. However, the sum of existing studies is generally inconclusive whether all psychotropic drugs are effective to reduce the suicidal risk. All drugs that mediate impulsivity and/or aggression can be potentially useful. Unfortunately, there is only one drug, i.e. clozapine, officially approved for suicidal patients. Ketamine may reduce suicidal ideation independently of a reduction in depressive or anxiety symptoms. Little is known about pharmacotherapy effects on suicidal ideation as distinct result from suicidal behaviors. All atypical antipsychotics seem to reduce the suicidal risk. The most complex properties are related to antidepressants, as there are warnings about the suicidal risk among youngsters, however the risk is ameliorated in most adult and older patients, especially if we use newer antidepressants (e.g. escitalopram) for a long-time treatment.
Key words: suicide, ketamine, clozapine, lithium, antidepressants, escitalopram, antipsychotics