Schizofrenia i pamięć operacyjna
Schizophrenia and working memory
Maja Herman, Bartosz Łoza
Klinika Psychiatrii Wydziału Medycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Streszczenie
Deficyty neurokognitywne są osiową cechą procesu schizofrenicznego. Wśród tych deficytów upośledzenie pamięci operacyjnej uważa się za podstawowy mechanizm otwierający bramę do zachorowania na schizofrenię. Niektóre regiony mózgu, takie jak kora przedczołowa i hipokamp, są krytycznymi obszarami dla pracy pamięci operacyjnej, a ponadto wykazały związek z deficytami w przebiegu choroby.
Słowa kluczowe: pamięć operacyjna, schizofrenia, funkcje poznawcze
Abstract
Neurocognitive deficits are the core feature of schizophrenic process. Among those deficits, working memory impairment is considered a fundamental impairment, opening the gate for the breakthrough of schizophrenia. Some brain regions, like prefrontal cortex and hippocampus, both critical for working memory performance, have demonstrated relationship with deficits in the illness.
Key words: working memory, schizophrenia, cognitive functioning
DOI: 10.24292/01.NP.1012301219.4
Arteterapia jako wsparcie procesu leczenia schizofrenii paranoidalnej – studium przypadku
Art therapy as support for the treatment of paranoid schizophrenia – case study
Zuzanna Dylewska1, 4, Ondrasz Kąkol1, Radosława Kompowska-Marek1, 2, Aleksandra Chmielnicka-Plaskota1–4
1 Instytut Edukacji Artystycznej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
2 Sekcja Arteterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego
3 Towarzystwo Przyjaciół Tworek „Amici di Tworki”
4 Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza
Streszczenie
W artykule opisano przypadek 39-letniej kobiety z rozpoznaniem schizofrenii paranoidalnej. Chora była hospitalizowana w ośrodku zdrowia psychicznego w województwie mazowieckim. Uczestniczyła w cyklu indywidualnych warsztatów arteterapeutycznych.
W cyklu zajęć przeprowadzonych z pacjentką założono aktywizację arteterapeutyczną, stymulowanie procesów poznawczych i emocjonalnych. Zwrócono uwagę na pracę nad samopoznaniem, kształtowaniem pozytywnej samooceny i poczucia własnej wartości. Uzyskano rozładowanie negatywnych napięć, pogłębienie autorefleksji, podwyższenie samooceny i motywacji pacjentki do działania.
Słowa kluczowe: arteterapia, schizofrenia paranoidalna, twórczość, zdrowie psychiczne, samopoczucie
Abstract
The article describes the case of a 39-year-old patient hospitalized for paranoid schizophrenia at a mental health center in the Masovian Voivodeship. The patient participated in a series of individual art therapy workshops. During the program, it was recommended to stimulate the patient’s cognitive and emotional processes. Attention was also paid to working on the patient’s self-knowledge and shaping positive self-esteem. Relief of negative tensions, deepening of self-reflection, patient self-assessment and motivation were obtained.
Key words: art therapy, paranoid schizophrenia, creativity, mental health, well-being
DOI: 10.24292/01.NP.1012301219.3
Możliwości realizacji programu redukcji szkód u osób palących tytoń. Stan aktualny i rekomendacje
Possibilities of implementing harm reduction program for smokers. Current status and recommendations
Bartosz Łoza1, Karina Jahnz-Różyk2, Dorota Karkowska3, Wojciech Kozubski4, Artur Mamcarz5, Robert Mróz6, Sergiusz Nawrocki7, Napoleon Waszkiewicz8, Maja Herman1
1 Klinika Psychiatrii Wydziału Medycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
2 Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii, Alergologii i Immunologii Klinicznej, Wojskowy Instytut Medyczny, Centralny Szpital Kliniczny MON
3 Uniwersytet Jagielloński, Fundacja Ius Medicinae
4 Katedra i Klinika Neurologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
5 III Klinka Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
6 II Klinika Chorób Płuc i Gruźlicy Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
7 Klinika i Katedra Onkologii, Wydział Lekarski, Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
8 Klinika Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
STRESZCZENIE
W dniu 30 września 2019 r. w Warszawie odbyła się debata redakcyjna kwartalnika „Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny”, poświęcona możliwościom realizacji programów redukcji szkód w uzależnieniu od nikotyny. Organizatorem naukowym było Polskie
Towarzystwo Neuropsychiatryczne. Publikacja jest wynikiem tego spotkania. Debata, oprócz ustalenia status praesens, analizy badawczej, zrozumienia kontrowersji, zarysowała perspektywę praktycznej realizacji programów redukcji szkód. Ponadto
wskazano możliwości zmian prawnych i ustanowienia nowych standardów medycznych.
Palenie tytoniu jest najważniejszą, możliwą do modyfikacji, przyczyną wielu chorób i przedwczesnej umieralności. Osoby palące tytoń uzależniają się nie tylko od nikotyny, ale też od innych substancji zawartych w dymie papierosowym, na co utrwalający
wpływ mają czynniki kulturowe i społeczne. Szereg nowych wyrobów tytoniowych, niedziałających poprzez „palenie”, charakteryzuje się obniżonym o 90–95% poziomem toksycznych składników w porównaniu ze składem dymu papierosowego.
O ile obniżenie poziomu karcynogenów jest z oczywistych względów korzystne, o tyle nie ustalono jeszcze długoterminowych skutków stosowania nowych wyrobów. Ograniczona skuteczność dostępnych metod farmakoterapii uzależnienia od nikotyny
tworzy przesłanki do realizacji programów redukcji szkód przy wykorzystaniu nowych wyrobów, o zmodyfikowanym ryzyku. Takie koncepcje wspierają regulatorzy w krajach rozwiniętych, tworząc ścieżki specjalnych rejestracji, uwzględniających fakt
ograniczonej toksyczności nowych produktów. Precedensowe rejestracje produktów o zredukowanym ryzyku szkód (FDA, USA) stwarzają warunki, by w sposób pragmatyczny zastępować wyroby tytoniowe, w których dochodzi do palenia tytoniu, innymi,
mniej szkodliwymi.
Słowa kluczowe: wyroby tytoniowe o zmodyfikowanym ryzyku, podgrzewacze tytoniu, nowatorskie wyroby tytoniowe, programy redukcji szkód
ABSTRACT
On September 30, 2019, the editorial debate of the quarterly “Neuropsychiatry. Clinical Review” took place in Warsaw, dedicated to the possibilities of implementing the harm reduction programs in nicotine addiction. The scientific organizer was the Polish
Neuropsychiatric Association. The publication is the result of this meeting. The debate was to establish the status praesens, to review research analyses and understand controversies, as well as to outline the perspectives of practical implementation of
harm reduction programs. In addition, the possibilities of legal changes and new medical standards were indicated.
Smoking is the most important, modifiable, cause of many diseases and premature mortality. Tobacco smokers become addicted not only to nicotine, but also to other substances included in cigarette smoke. Addiction is also influenced by cultural and
social factors. A number of new tobacco products that do not work by smoking have a 90–95% reduction of toxic ingredients comparing to the composition of cigarette smoke. While lowering level of carcinogens is obviously beneficial, the long-term effects
of these new products have not yet been established. The low effectiveness of the available methods of pharmacotherapy for nicotine addiction creates premises for the implementation of harm reduction programs using new products with modified
risk. Such concepts are supported by state regulators in developed countries, creating special registration paths, taking into account the fact that the toxicity of new products is reduced. Precedent registrations of the products with reduced risk of harm
(FDA, USA) create conditions to replace pragmatically smoking tobacco products – with other, less harmful ones.
Key words: modified risk tobacco products, heat-not-burn products, novel tobacco products, harm reduction programs
DOI: 10.24292/01.NP.1012301219.1
PANSS: ilu pacjentów należy włączać do badań?
PANSS: how many patients should we include for research?
Bartosz Łoza
Klinika Psychiatrii Wydziału Medycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Streszczenie
Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS) należy do podstawowych narzędzi badawczych w schizofrenii i innych zaburzeniach psychicznych. Przeanalizowano wpływ liczebności grup na wyniki analiz czynnikowych w schizofrenii paranoidalnej, a tym samym na rzetelność i trafność wyników badań. W tym celu w rzeczywistej grupie 400 zbadanych pacjentów stopniowo, losowo redukowano liczbę uwzględnionych w analizie czynnikowej chorych: 400, 350, 300, 250, 200, 150, 100, 75 i 50. Analiza czynnikowa 100-osobowych lub mniejszych grup okazała się niestabilna, natomiast zadowalającą stabilizację wyników uzyskano przy analizie 150 lub więcej pacjentów.
Słowa kluczowe: PANSS, rzetelność, trafność, liczebność pacjentów
Abstract
Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS) is one of the basic research tools in schizophrenia and other mental disorders. The impact of group size on the results of factor analyzes in paranoid schizophrenia, and thus on the reliability and validity of the test results, was analyzed. To do this, the group of 400 patients was examined, including to factor analysis gradually decreasing number of 400, 350, 300, 250, 200, 150, 100, 75 and 50 patients. Factor analysis of 100 or smaller groups turned out to be unstable, while satisfactory stabilization of results was obtained when analyzing 150 or more patients.
Key words: PANSS, reliability, validity, number of patients
DOI: 10.24292/01.NP.1012301219.2
Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 11 (NR 2-3)/2019
ISSN 2080-4091
Szanowne Koleżanki i Szanowni Koledzy,
Nihil novi. W roku 2019 pewien urzędnik stwierdził, że problem psychiatrii rozwiąże się do września 2019. Inny, że za dwa lata. Inny jeszcze, że zrobimy to stopniowo. To jednak spory regres, bo na kursach do specjalizacji jeszcze w latach 90. mówiono nam, że reforma psychiatrii dokona się już-już, jest tuż za rogiem. Tymczasem psychiatria to taka dyscyplina, w której weryfikuje się prawdomówność.
Redaktor Naczelny „Neuropsychiatrii”,
Bartosz Łoza