Przypadek wczesnej schizofrenii leczonej w warunkach politerapii olanzapiną i ziprasidonem
Case of early schizophrenia treated with combination of olanzapine and ziprasidone

Bartosz Łoza, Joanna Grzesiewska, Małgorzata Wójcik

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 1/Nr 1(1)/2009
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

U 26-letniego pacjenta, we wczesnym okresie zaburzeń schizofrenicznych (<2 lat), skutecznie leczonego olanzapiną w dawce maksymalnej 35 mg/dzień wystąpiły metaboliczne objawy uboczne, m.in. wzrost masy ciała o 6 punktów BMI w ciągu 4 miesięcy, wzrost cholesterolu całkowitego o 21 mg/dl i triglicerydów o 25 mg/dl. U chorego zredukowano dawkę olanzapiny do 5 mg/dzień i dołączono ziprasidon w dawce 2×80 mg/dzień, uzyskując redukcję BMI o 4 punkty w ciągu 12 miesięcy, spadek cholesterolu całkowitego o 13 mg/dl i triglicerydów o 19 mg/dl.

Słowa kluczowe:
schizofrenia, olanzapina, ziprasidon, politerapia, metabolizm, masa ciała

Abstract:

Patient aged 26, male, with early schizophrenia (less than 2 years), was successfully treated with olanzapine dose of 35 mg/d. However, substantial metabolic side-effects occurred: his weight increased of 6 points of BMI, the total cholesterol increased 21 mg/dl and triglycerides increased 25 mg/dl during 4-month continuous olanzapine treatment. The combination treatment of olanzapine 5 mg/d and ziprasidone 2×80 mg/d was administered. After 12 months of polypharmacy, the patient reduced his BMI (a decrease of 4 points), total cholesterol (a decrease of 13 mg/dl) and triglycerides (a decrease of 19 mg/dl).

Key words:
schizophrenia, olanzapine, ziprasidone, polytherapy, metabolism, body weight

Rola eksperymentu behawioralnego w terapii poznawczo-behawioralnej zaburzeń lękowych - studium przypadku
The role of behavioural experiment in cognitive behavioural therapy of anxiety disorder - case study

Paweł Bednarski

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 1/Nr 1(1)/2009
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

Celem pracy jest opis roli i znaczenia eksperymentu behawioralnego w terapii poznawczo- -behawioralnej na podstawie przypadku 25-letniej pacjentki z zaburzeniami lękowymi. Eksperyment behawioralny jest obok kontroli negatywnych automatycznych myśli podstawowym i powszechnie wykorzystywanym narzędziem w procesie terapeutycznym. Ma zastosowanie w pełnym spektrum zaburzeń, jakimi zajmuje się terapia behawioralno-poznawcza, m.in. w depresji, zaburzeniach lękowych, napadach paniki, fobiach, natręctwach, zaburzeniach osobowości, zaburzeniach adaptacyjnych czy jako leczenie uzupełniające w zaburzeniach psychotycznych i CHAD. Tekst zawiera wprowadzenie do zagadnień psychoterapii behawioralno- poznawczej, opis problemu, z jakim zgłosiła się pacjentka, przyjętych wobec niej metod postępowania terapeutycznego oraz procedurę projektowania, konstruowania, realizacji i ewaluacji eksperymentów behawioralnych, mających w tym przypadku kluczowe znaczenie.

Słowa kluczowe:
terapia poznawczo-behawioralna, eksperyment behawioralny, zaburzenia lękowe

Abstract:

The aim of this work is to describe the role and the significance of behavioural experiment in cognitive behavioural therapy based on the case of 25-year old female with anxiety disorder. Behavioural experiment is, together with the control of automatic negative thoughts, the single most basic tool that is widely used in the therapeutic process. It can be applied in the full spectrum of disorders which fall within the scope of cognitive behavioural therapy, e.g. depression, anxiety disorders, panic attacks, phobias, obsessions, personality disorders, adjustment disorders or as supplemental therapy in psychotic disorders and affective disorders. The text consists of the introduction to the notions of cognitive behavioural therapy, the description of the problem submitted by the patient, the methods of the applied therapeutic procedures as well as the procedure of the design, construction, application and evaluation of the behavioural experiments that played the key role in this case.

Key words:
cognitive behavioural therapy, behavioural experiment, anxiety disorder

Terapia elektrowstrząsowa jako jedyna skuteczna metoda w leczeniu schizofrenii katatonicznej
Electroconvulsive therapy (ECT) as the only effective method of catatonic schizophrenia treatment

Maja Polikowska, Bartosz Łoza, Iwona Patejuk-Mazurek, Anna Mosiołek, Joanna Grzesiewska, Paweł Bednarski

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 1/Nr 1(1)/2009
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

Opis przypadku: Autorzy artykułu opisują przypadek 19-letniego pacjenta po raz drugi hospitalizowanego psychiatrycznie. Po pierwszej, 4-miesięcznej hospitalizacji w innym ośrodku klinicznym pacjent został wypisany z sugestią obecności zespołu katatonicznego. Po kilku tygodniach nieskutecznego, ambulatoryjnego leczenia aripiprazolem został hospitalizowany ponownie, tym razem w Klinice Psychiatrii WUM w Pruszkowie, z powodu dziwacznych zachowań, stopniowej utraty aktywności ruchowej oraz braku kontaktu werbalnego i pozawerbalnego z otoczeniem. W trakcie 11-miesięcznego pobytu pacjent miał wykonaną pełną diagnostykę, która wykluczyła somatogenne podłoże zaburzeń katatonicznych (m.in. organiczne uszkodzenie OUN, choroby zakaźne, zatrucie substancjami psychoaktywnymi, zaburzenia metaboliczne). Po zastosowaniu standardowych schematów farmakologicznych, w tym terapii neuroleptykami atypowymi i lorazepamem w dawce do 18 mg/d (bez zadowalającego efektu), zdecydowano o wykonaniu u pacjenta serii 12 elektrowstrząsów (EW), po których stan psychiczny uległ znaczącej oraz trwałej poprawie. Równolegle stosowano kwetiapinę. Także po wypisie kontynuowano terapię kwetiapiną w dawce 400 mg/d.
Wnioski: Terapia elektrowstrząsami w warunkach politerapii z kwetiapiną u pacjenta ze schizofrenią katatoniczną okazała się jedyną skuteczną i trwałą formą leczenia.

Słowa kluczowe:
schizofrenia katatoniczna, terapia elektrowstrząsowa, EW, lorazepam

Abstract:

The authors describe a case of a nineteen-year-old man hospitalized psychiatrically for the second time in a row. After his first 4-month stay in another university department, the patient was discharged with a provisional diagnosis of catatonic syndrome. After only several weeks, he had a catatonic recurrence during a follow up treatment with aripiprazole. Than he was admitted to the University Department in Pruszkow, next-to-Warsaw, because of a gradual loss of physical activities and a lack of contact, both verbal and non-verbal. During his eleven-month hospitalization, the patient underwent full diagnostics, which excluded the possibility of somatic cause of the catatonic syndrome (e.g. organic injury of central nervous system, infectious diseases, psychoactive substances, intoxication or metabolic disorders). The pharmacological algorithms, antipsychotic and Iorazepam (18 mg/d) therapy were ineffective, so we decided to administer the electroconvulsive treatment (ECT). During the ECT treatment course, 12 individual treatments were performed with significant and permanent improvement. That was combined with quetiapine treatment of max. 400 mg/d. 
Conclusion: ECT combined with quetiapine turned out to be the only effective and permanent treatment method of catatonic schizophrenia.

Key words:
catatonic schizophrenia, electroconvulsive therapy, ECT, lorazepam

Adaptacja Kwestionariusza Interpersonalnego Poczucia Winy IGQ-67
Adaptation of Interpersonal Guilt Questionnaire IGQ-67

Jonathan Britmann, Milena Rządkowska

Neuropsychiatria. Przegląd Kliniczny
VOL. 1/Nr 1(1)/2009
ISSN 2080-4091
Online ISSN 2084-2619

Streszczenie:

Interpersonalne poczucie winy, mające duże znaczenie w funkcjonowaniu osobowości, rozwoju i utrzymywaniu się psychopatologii, badane jest nieustannie przez klinicystów, począwszy od Zygmunta Freuda. Psychologowie i psychiatrzy zajmują się zwłaszcza takim jego aspektem, kiedy odczuwamy poczucie winy związane ze strachem, że być może uczynimy bądź czynimy swoim postępowaniem krzywdę naszym bliskim. Taki rodzaj poczucia winy wynikać może z patologii, a odczuwany permanentnie może prowadzić do patologii. Właśnie dlatego amerykańscy psychiatrzy wprowadzili nowe narzędzie - Kwestionariusz Interpersonalnego Poczucia Winy (IGQ,Interpersonal Guilt Questionnaire) - do badania różnych typów poczucia winy związanego ze strachem przed krzywdzeniem innych [O'Connor, Berry, Weiss i Bush, Sampson, 1997]. W celu zweryfikowania wstępnej polskiej wersji IGQ-67 zostały przeprowadzone dwa badania: w grupie klinicznej (22 osoby, będące w czasie trzymiesięcznej psychoterapii w dwóch ośrodkach: Oddziale Dziennym Szpitala Psychiatrycznego w Tworkach i Ośrodku Psychoterapii Medycznej w Białymstoku) i nieklinicznej (33 osoby w wieku od 23 do 58 lat, mieszkańcy głównie Warszawy i Łodzi). Celem było porównanie charakterystyk psychometrycznych adaptowanego narzędzia, a także ocena jego rzetelności i trafności. Wyniki badań sugerują, że badani z grupy klinicznej charakteryzują się wyższymi wynikami na wszystkich poszczególnych podskalach adaptowanego narzędzia. Wszystkie podskale IGQ-67 charakteryzują się umiarkowaną do bardzo wysokiej wewnętrzną spójnością. Analizy dotyczące trafności teoretycznej oparte na metodzie sprawdzania różnic międzygrupowych wskazują na dobrą trafność testu w tym zakresie. Okazało się, że wyniki w poszczególnych podskalach były wyższe w grupie klinicznej. W celu zweryfikowania trafności teoretycznej narzędzia przeprowadzono porównanie wyników IGQ-67 z wynikami uzyskanymi z pomiaru za pomocą kwestionariuszy TOSCA i NEO-FFI. Interesujący jest fakt wysokich korelacji z podskalą neurotyczności NEO-FFI, które sugerują, że IGQ-67 faktycznie mierzy pewne aspekty neurotycznego poczucia winy, co potwierdza założenia badawcze.

Słowa kluczowe:
wina, wstyd, altruizm, interpersonalne poczucie winy

Abstract:

Interpersonal Guilt has a great significance for functioning of the personality, as well as for the development and permanence of psychopathology. It has been researched permanently by the clinicians ever since Sigmund Freud's times. Psychologists and psychiatrists concentrate mainly on the aspect of Interpersonal Guilt, connected with the fear that our behavior harms or may harm our relatives. The feeling of guilt of such kind may result from pathology and being felt permanently can lead to pathology. Just because of that the American psychiatrists introduced a new instrument - Interpersonal Guilt Questionnaire (IGQ-67), that is designed to operationalize and asses several types of interpersonal guilt related to the fear of harming others [O'Connor, Berry, Weiss, Bush & Sampson, 1997]. In order to verify precursory Polish version of the IGQ-67 two researches were made: first in the clinical group of 22 people who were attending the three-month long psychotherapy in two centers: Daily Unit of Tworki Mental Hospital and Medical Psychotherapy Centre in Bialystok and the second - nonclinical group of 33 people, aged from 23 to 58, who live mainly in Warsaw and Lodz. The researches were aimed to compare the psychometric characteristics of the adaptapted instrument and the assessment of its reliability and accuracy. According to the results of the research, the members of the clinical group achieved higher results on all particular subscales of the adapted instrument. All subscales of the IGQ-67 are characterized by inner coherence ranged from moderate to very high. The analysis of the theoretical accuracy, based on the method of the verification of the differences between the groups, has shown good accuracy of the test in this range. The results achieved on particular subscales were significantly higher in the clinical group. In order to verify the theoretical accuracy of the instrument, there was made the comparison between the results achieved with the IGQ-67 and the results of the research with the usage of 3 the TOSCA and the NEO-FFI questionnaires. Interesting is the fact of high correlations with the subscale of the NEO-FFI neuroticism, suggesting that some aspects of neurotic guilt are really measured by the IGQ-67, that confirm the research assumptions.

Key words:
guilt, shame, altruism, interpersonal guilt